Over het Rett Syndroom

Het Rett syndroom heeft een incidentie van 1 op de 10.000 tot 23.000 geboren meisjes, het is extreem zeldzaam bij jongens. Het is beschreven bij alle rassen en etnische groepen. In Nederland zijn op dit moment ruim 250 meisjes met het Rett syndroom bekend.

Het is een ontwikkelingsstoornis van het zenuwstelsel; met name de hersenstam. De symptomen treden op na en periode van ogenschijnlijk normale ontwikkeling, vanaf een leeftijd van 6-18 maanden. De ontwikkeling vertraagd en een periode van verlies van motorische vaardigheid en communicatie volgt, met in vrijwel alle gevallen volledig verlies van spraak en loopvermogen. In deze periode ontstaat vaak onregelmatigheid in de ademhaling. Na deze regressie volgt een stabielere periode, waarin apraxie (het onvermogen te handelen), epilepsie en scoliose meer een rol gaan spelen. In deze periode kan verbetering van motoriek en communicatie bereikt worden. Uiteindelijk kan de mobiliteit terugvallen als gevolg van spierzwakte, stijfheid en toenemende scoliose. De ernst van de beperkingen kan variëren, waarbij de intensiteit van de symptomen per individu moeilijk te voorspellen is.

Kenmerken

Het Rett syndroom kent een aantal karakteristieken op basis waarvan de klinische diagnose wordt gemaakt. Onderstaande heeft betrekking op het klassieke Rett syndroom. Er zijn ook minder frequente, variant-vormen van Rett syndroom bekend, waaroor onderstaande kenmerken mogelijk minder specifiek zijn. Voor alle meisjes met Rett syndroom geldt dat zij binnen dit scala aan symptomen hun eigen accenten hebben.

Normale ontwikkeling in de eerste 6 maanden
Bij het Rett syndroom zijn er gedurende de zwangerschap geen bijzonderheden en ook de geboorte kent geen specifieke problemen.
Kort na de geboorte lijkt bij kinderen met het klassieke Rett syndroom de ontwikkeling normaal te verlopen. Deze periode duurt tot een leeftijd van 6 tot 18 maanden. Het initieel behaalde niveau van ontwikkeling; de spraak en het kunnen lopen, kan zo varieren. Als de eerste symptomen later optreden, bereiken zij meestal het vermogen te lopen en blijft dit vaker behouden.
Recent is er veel aandacht voor de zgn ‘early onset’ Rett syndroom, of congenitaal Rett syndroom, waarbij er al direct na de geboorte sprake is van een slappe tonus (spierspanning) en vertraagde ontwikkeling. De ontwikkelingsstoornis wordt kort na de geboorte al duidelijk. Deze kinderen komen doorgaans niet tot kruipen of lopen. Er is weinig sprake van regressie en er kan al vroeg sprake zijn van epilepsie. In deze goep bevinden zich de kinderen met een CDKL5 mutatie.
Wanneer na een aanvankelijk (ogenschijnlijk) normale ontwikkeling de vaardigheden verloren gaan, worden steeds meer voor Rett syndroom typerende kenmerken duidelijk

Hoofdomtrek
Bij de geboorte is de hoofdomtrek normaal. De groeisnelheid van de hoofdomtrek vertraagd daarna en bij een leeftijd van 6 tot 18 maanden wordt de groeiachterstand meestal duidelijk.

Handbewegingen
Na 0,5-2,5 jaar treedt een verlies van reeds verkregen zinvol handgebruik. Zowel de grove als de fijne motoriek gaat achteruit en er kan een atactisch bewegingbeeld ontstaan; het gericht pakken van dingen wordt moeilijker. In de 2e fase gaat de zinvolle handmotoriek geheel verloren. In de 3e fase kan weer gering herstel optreden, zodanig dat vastpakken en aanwijzen mogelijk wordt.
Na het verlies van zinvolle handmotoriek staat de ontwikkeling van stereotypische handbeweging op de voorgrond, zoals handenwrijven of –knijpen, klappen of hand-mond beweging.

Dyspraxie
De dyspraxie, het zeer moeilijk kunnen aansturen van alle lichaamsbewegingen, is de meest ingrijpende beperkende factor bij Rett syndroom. Het betreft alle motoriek; ledematen, hoofd, maar ook oogbewegingen en spraak.
Het vermogen te lopen gaat doorgaans verloren, maar kan terugkeren in een later stadium.

Communicatie
De afname van het vermogen contact te maken, leidt tot beperkingen in communicatie. Door de dyspraxie, het verlies van aangeleerde woorden en mogelijk de cognitieve achteruitgang, is het meisje minder in staat te communiceren. Dit verlies van communicatie wordt vaak verward met autisme. Meisjes met Rett syndroom kunnen echter zeer genieten van genegenheid en verkiezen bijna altijd mensen boven dingen. Met hun sprekende ogen kunnen zij doorgaans op bijzondere wijze communiceren.

Ademhalingsstoornis
Door de ontwikkelingsstoornis van de hersenstam zijn de autonome functies ernstig verstoord. Deze autonome functies zijn de lichaamsfucties die niet bewust worden aangestuurd. Het meest opvallend is de verstoring in de ademhaling. Er kan sprake zijn van hyperventilatie, hypoventilatie, adempauzes, overmatig gesteunde ademhaling. Deze afwijkingen in de ademhaling zijn sterk verbonden met de verstoring van de interne balans van het lichaam.

 

Zie rett.nl voor meer informatie

Maak jouw eigen website met JouwWeb